Οικονομικό κύκλωμα και αειφορία Σύνδεση με μαθήματα: Το εκπαιδευτικό σενάριο αποτελεί πρόταση εμπλουτισμού του Αναλυτικού Προγράμματος ώστε οι συμμετέχοντες στην εκπαιδευτική διαδικασία να αποκτήσουν κριτική στάση απέναντι στο κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο που αγνοεί το φυσικό περιβάλλον. Αρχές Οικονομίας (Α ΕΠΑΛ): Κεφ. 1. «Το οικονομικό κύκλωμα» ΑΟΘ (Γ ΓΕΛ, ΕΠΑΛ):  ενότητα 10 «Το οικονομικό κύκλωμα» ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Β ΓΕΛ):  Ενότητα 2.2 «ιδιωτικός και δημόσιος τομέας» Χρονική Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα

Πλαίσιο/ Ενεργοποίηση Γενικοί στόχοι μαθήματος: Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι η οικονομία δεν στέκεται αυθύπαρκτη και αποκομμένη από το φυσικό περιβάλλον αλλά αντλεί φυσικούς πόρους και εναποθέτει απορρίμματα στην φύση. Το εκπαιδευτικό σενάριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εμβάθυνση στην έννοια του οικονομικού κυκλώματος με στόχο την χειραφετική γνώση και την κριτική απέναντι στο κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο της μη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Προηγούμενη γνώση που θα αξιοποιηθεί στο μάθημα: Ποιο είναι το συμβατικό οικονομικό κύκλωμα Ποιες είναι οι ροές που έχει και τι περιγράφουν Δραστηριότητες ενεργοποίησης της, διερεύνηση προηγούμενης γνώσης: Αφόρμηση για συζήτηση: Νησί του Πάσχα και η θεωρία κατάρρευσης της κοινωνίας από την υπερ-εκμετάλλευση ξυλείας και φυσικών πόρων. Φωτογραφίες και πληροφορίες ως αφόρμηση συζήτησης στις ιστοσελίδες: Το μυστήριο στο Νησί του Πάσχα, Τι έγινε στο Νησί του Πάσχα; Στη συζήτηση χρειάζεται να τονιστεί ότι υπάρχουν και άλλες θεωρίες για την κατάρρευση της κοινωνίας των  κατοίκων αλλά όλες οι έρευνες περιέχουν και  το γεγονός της οικολογικής αυτό- καταστροφής.

Ειδικοί σκοποί Οι μαθητές να είναι σε θέση 1)Σε επίπεδο γνώσεων: - να αναγνωρίζουν την αδυναμία του συμβατικού οικονομικού κυκλώματος που αγνοεί το οικοσύστημα 2)Σε επίπεδο δεξιοτήτων: - να αξιολογούν άρθρα από εφημερίδες-ιστοσελίδες - βίντεο ώστε να μπορούν να εξάγουν συμπεράσματα και να οικοδομούν γνώση σχετικά με το οικονομικό κύκλωμα - να κατασκευάσουν και να προτείνουν εναλλακτικό οικονομικό κύκλωμα για την επίλυση του προβλήματος 3) Σε επίπεδο στάσεων: - να διερωτώνται για την αγνόηση του φυσικού περιβάλλοντος από συμβατικό οικονομικό κύκλωμα.

Διασυνδέσεις Διεπιστημονικότητα: Αφόρμηση για το μάθημα αποτελεί η αληθινή ιστορία για το Νησί του Πάσχα όπου υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεωρίες αρχαιολόγων και ανθρωπολόγων  για την κατάρρευση της κοινωνίας του νησιού. Μία από τις θεωρίες υποστηρίζει την οικολογική αυτοκαταστροφή της κοινωνίας από την υπερ-εκμετάλλευση ξυλείας και του εδάφους. Εκπαίδευση για την αειφόρο / βιώσιμη ανάπτυξη: Διασύνδεση ενότητας με τους έξι μαθησιακού στόχους Μαθαίνω να γνωρίζω: Το εκπαιδευτικό σενάριο μέσω των άρθρων - ιστοριών με χρήση αυθεντικών στοιχείων από την αληθινή ζωή συμβάλει οι μαθητές να βιώσουν, να οικοδομήσουν και να μετασχηματίσουν την γνώση για να κάνουν την βιωσιμότητα τρόπο ζωής. Μαθαίνω να είμαι: Οι μαθητές καλούνται να ανακαλύψουν αξίες που δεν είναι οικονομικά μετρήσιμες καλλιεργώντας την αίσθηση του είμαι και όχι του έχω. Μαθαίνω να ζούμε μαζί βιώσιμα: Το εκπαιδευτικό σενάριο συμβάλλει οι μαθητές να ασχοληθούν με πρακτικές που οδηγούν σε μια  αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου με τον φυσικό κόσμο. Μαθαίνω να κάνω: Το εκπαιδευτικό σενάριο οδηγεί σε διαδικασίες που απαιτούν οι μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία στην κατεύθυνση της χειραφετικής γνώσης και την αμφισβήτηση παγιωμένων παραδοχών. Μαθαίνω να δίνω: Οι μαθητές συνεργάζονται και ανταλλάσσουν γνώσεις και πληροφορίες. Μαθαίνω να μετασχηματίζω τον εαυτό μου και την κοινωνία:  Το εκπαιδευτικό σενάριο συμβάλλει στην κατεύθυνση της χειραφετικής γνώσης με σκοπό τον μετασχηματισμό της κοινωνίας για ένα βιώσιμο μέλλον. Διασύνδεση με τους τέσσερίς πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης: Το εκπαιδευτικό σενάριο συνδέεται και με τους τέσσερις πυλώνες βιώσιμης ανάπτυξης με το στοιχείο της αφόρμησης, την κοινωνική – οικονομική - πολιτισμική και περιβαλλοντική διάσταση της κατάρρευσης της κοινωνίας αυτής. Το προτεινόμενο διάγραμμα οικονομικής ροής που σχεδιάζουν οι μαθητές ενδέχεται να περιέχει στοιχεία από όλους τους πυλώνες και κυρίως από τον πυλώνα περιβάλλον. Διασύνδεση ενότητας με τις 10 δεξιότητες: Κριτική σκέψη και επίλυση προβλημάτων: Οι μαθητές καλούνται να σκεφθούν κριτικά σχετικά με το οικονομικό κύκλωμα που τους δίνεται από το βιβλίο και να επιλύσουν ένα πρόβλημα: Την κατάρρευση της κοινωνίας-οικονομίας του νησιού Πάσχα και την αδυναμία αναπαράστασης της κατάρρευσης στο συμβατικό οικονομικό κύκλωμα. Επικοινωνία: Το εκπαιδευτικό σενάριο στην εξέλιξη του στηρίζεται στην επικοινωνία των μαθητών κυρίως μεταξύ τους αλλά και με τον εκπαιδευτικό. Συνεργασία: Οι μαθητές καλούνται να εργασθούν και η συνεργασία αυτή αποτελεί βασικό στοιχείο για την εξέλιξη του σεναρίου. Η κάθε ομάδα καλείτε να σχολιάσει την εργασία άλλης ομάδας. Δημιουργικότητα και καινοτομία: Βασικό σημείο του σεναρίου είναι η πρόκληση στην δημιουργικότητα των μαθητών. Οι μαθητές καλούνται να προτείνουν εναλλακτικό διάγραμμα ροών της οικονομικής δραστηριότητας. Συνδεσιμότητα: Σύνδεση της οικονομικής δραστηριότητας με ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος, αναφορά σε τοπική αλλά και παγκόσμια κοινωνία - οικονομία. Προτείνονται για χρήση στο σενάριο ιστοσελίδες και πολυτροπικά κείμενα. Κριτική συνείδηση: Οι μαθητές μέσα από το εκπαιδευτικό σενάριο μπορούν να συνειδητοποιήσουν το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο  στο οποίο λειτουργούν οι οικονομίες παγκοσμίως. Κριτική αναστοχασμός: Αναστοχασμός απέναντι στο κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο που στηρίζονται οι παγκόσμιες αγορές και οικονομίες και πρόταση για ανάδειξη εναλλακτικών μοντέλων αναπαράστασης της οικονομικής δραστηριότητας. Διαπολιτισμικές ικανότητες: Οι μαθητές έρχονται σε επαφή μέσα από το στοιχείο αφόρμησης (Νήσος του Πάσχα) με την διαφορετικότητα. Συνυπευθυνότητα:   Μέσα από την ομαδική εργασία οι μαθητές προσλαμβάνουν βιωματικά την έννοια της ευθύνης και της συνυπευθυνότητας. Οικοδόμηση γνώσης: Μαθητοκεντρική προσέγγιση στην οικοδόμηση γνώσης μέσα από τη ομαδική δραστηριότητα

Υλικό – Πηγές Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα αντίστοιχα σχολικά βιβλία ανάλογα με την τάξη στην οποία εφαρμόζεται το εκπαιδευτικό σενάριο. ΑΟΘ κεφ.1 ενότητα 10: «Το οικονομικό κύκλωμα», ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Β ΓΕΛ) Ενότητα 2.2: «ιδιωτικός και δημόσιος τομέας» Χρήση προβολέα για την προβολή στοιχείων αφόρμησης ή χρήση εργαστηρίου Η/Υ για την περιήγηση από τους μαθητέςΤο μυστήριο στο Νησί του Πάσχα, Τι έγινε στο Νησί του Πάσχα και για το βίντεο από το φωτόδεντρο: Το ρολόι της καταστροφής Φύλλο εργασίας (Δραστ.1,3,4) Φύλλο διάγραμμα  οικονομική ροής (Δραστ.6) Φύλλο αξιολόγηση-ανατροφοδότηση (Δραστ.8) Εάν υπάρχει δυνατότητα χρήσης εργαστηρίου Η/Υ οι μαθητές μπορούν να σχεδιάσουν το προτεινόμενο διάγραμμα οικονομικής ροής με διαδικτυακά εργαλεία:  mywebspiration  και κατασκευής αφίσας piktochart

Οργάνωση τάξης Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ομάδες (στην 3η δραστηριότητα).

Στοιχεία αυθεντικής αξιολόγησης Οργανόγραμμα αυθεντικής αξιολόγησης Ειδικός σκοπός με βάση την αρίθμηση Περιγραφή της αυθεντικής αξιολόγησης Σύνδεση με το επίπεδο νοητικής ικανότητας (π.χ. ταξινόμηση Bloom) Σύνδεση δραστηριότητας κατά φάση 1 Αφόρμηση / Ανάκληση προηγούμενης γνώσης Γνώσεις Δραστηριότητα 1 1 Αφόρμηση / βίντεο Γνώσεις Δραστηριότητα 2 2 Ομαδική εργασία / Κατασκευή νέου διαγράμματος Δεξιότητες Δραστηριότητα 3 2 Κριτική σε εργασία συμμαθητών Γνώσεις Δεξιότητες Δραστηριότητα 4 2 Ομαδική εργασία / Κατασκευή νέου διαγράμματος Γνώσεις, Δεξιότητες Δραστηριότητα 5 2 Παρουσίαση εργασιών Δεξιότητες Δραστηριότητα 6 3 Αναστοχασμός Στάσεις Δραστηριότητα 7 1,2,3 Φύλλο αξιολόγησης / ανατροφοδότησης Γνώσεις, Δεξιότητες, στάσεις Δραστηριότητα 8

Διαδικασίες υλοποίησης διδασκαλίας κατά φάση Το εκπαιδευτικό σενάριο βασίζεται σε τρείς φάσεις: (στην παρένθεση παρέχονται ενδεικτικοί χρόνοι)          Α φάση:  Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης (5 λεπτά)          Β φάση: Οικοδόμηση γνώσης / δεξιοτήτων / στάσεων (Παιχνίδι ρόλων) (30 λεπτά)          Γ φάση: Συμπεράσματα – Ανατροφοδότηση (10 λεπτά) Α Φάση: Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης Δραστηριότητα 1: Αφόρμηση για συζήτηση: Σύντομη αναφορά στο Νησί του Πάσχα και την θεωρία κατάρρευσης της κοινωνίας από την υπερ-εκμετάλλευση ξυλείας και φυσικών πόρων. Φωτογραφίες και πληροφορίες ως αφόρμηση συζήτησης: : Φύλλο εργασίας (Δραστ.1,3,4). Eναλλακτικά αν υπάρχει δυνατότητα οι μαθητές επισκέπτονται τις ιστοσελίδες και αναζητούν πληροφορίες: Το μυστήριο στο Νησί του Πάσχα, Τι έγινε στο Νησί του Πάσχα Στη συζήτηση χρειάζεται να τονιστεί ότι υπάρχουν και άλλες θεωρίες για το γιατί κατάρρευσε η κοινωνία των κατοίκων στο Νησί του Πάσχα, αλλά όλες οι έρευνες περιέχουν και  το γεγονός της οικολογικής αυτό-καταστροφής ως ένα βαθμό. Δραστηριότητα 2: Προβολή σύντομου (2:25) βίντεο Το ρολόι της καταστροφής  για την οικολογική καταστροφή που προκαλείτε από την οικονομική δραστηριότητα.  Β Φάση: Οικοδόμηση γνώσης (Ομαδική Δραστηριότητα) Δραστηριότητα 3: Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ομάδες (Α, Β, Γ, Δ) και κάθε ομάδα αναλαμβάνει να συμπληρώσει το φύλλο εργασίας «Φύλλο εργασίας (Δραστ.1,3,4)». Στο φύλλο εργασίας οι μαθητές καλούνται να σκεφτούν κριτικά για το τι απουσιάζει από το συμβατικό οικονομικό κύκλωμα, να καταγράψουν τις απαντήσεις τους και να προτείνουν ένα εναλλακτικό οικονομικό κύκλωμα. Αν υπάρχει δυνατότητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαδικτυακά εργαλεία εννοιολογικής χαρτογράφησης mywebspiration ή κατασκευής αφίσας piktochart Δραστηριότητα 4: Οι ομάδες ανταλλάσσουν τα φύλλα εργασίας μεταξύ τους (η Α ομάδα ανταλλάσσει με την Β, και η Γ ομάδα ανταλλάσσει με την Δ). Οι ομάδες συζητούν τις απαντήσεις των συμμαθητών τους και καλούνται να καταγράψουν τα σχόλια τους (στο φύλλο εργασίας «Φύλλο εργασίας (Δραστ.1,3,4)» υπάρχουν ερωτήσεις στην 2η σελίδα για την δραστηριότητα αυτή). Δραστηριότητα 5: Τα φύλλα εργασίας επιστρέφουν στις αρχικές τους ομάδες ώστε να συζητήσουν τα σχόλια που προέκυψαν από την προηγούμενη δραστηριότητα. Δραστηριότητα 6: Σύντομη παρουσίαση από κάθε ομάδα στην ολομέλεια του προτεινόμενου εναλλακτικού οικονομικού κυκλώματος. Παρουσίαση του φύλλου «Φύλλο διάγραμμα οικονομική ροής (Δραστ.6)» στην ολομέλεια και σύγκριση με τις προτάσεις των ομάδων. Σκοπός δεν είναι η παρουσίαση ως αποκλειστικής σωστής απάντησης αυτό που δίνεται από το εκπαιδευτικό σενάριο αλλά ο κριτικός αναστοχασμός για την συστηματική αγνόηση του περιβάλλοντος από την οικονομική δραστηριότητα. Γ. Φάση: Συμπεράσματα - Ανατροφοδότηση Δραστηριότητα 7: Αναστοχασμός στην ολομέλεια για τις αδυναμία του συμβατικού οικονομικού κυκλώματος να ενσωματώσει το φυσικό περιβάλλον ως στοιχείο που δίνει πόρους και δέχεται απορρίμματα καθώς και για την στήριξη της παγκόσμιας κοινότητας σε αυτό το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο το οποίο όμως είναι μη βιώσιμο. Δραστηριότητα 8: Αξιολόγηση / Ανατροφοδότηση εκπαιδευτικής διαδικασίας. «Φύλλο αξιολόγηση-ανατροφοδότηση (Δραστ.8)»