Εκπαιδευτικό Σενάριο: ΑΕΠ και αειφορία Σύνδεση με μαθήματα: ΑΟΘ (Γ ΕΠΑΛ) : Κεφάλαιο 7. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Β ΓΕΛ):  Ενότητα 2.1 «Το Α.Ε.Π. και η οικονομική ευημερία» ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (Α ΕΠΑΛ): Κεφ. 9 «Το Α.Ε.Π. ως δείκτης οικονομικής ευημερίας» Χρονική Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα ή 2 διδακτικές ώρες εφόσον επιλεγεί η προέκταση του εκπαιδευτικού σεναρίου.

Πλαίσιο/ Ενεργοποίηση Γενικοί στόχοι μαθήματος: Να αντιληφθούν τις αδυναμίες του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος  (ΑΕΠ) ως δείκτη μέτρησης της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας. Προηγούμενη γνώση που θα αξιοποιηθεί στο μάθημα: -Τι είναι το ΑΕΠ -Πως μετριέται Δραστηριότητες ενεργοποίησης της, διερεύνηση προηγούμενης γνώσης: Καταιγισμός ιδεών από τους μαθητές για το τι θεωρούν σημαντικό για την ευημερία μιας χώρας. Οι λέξεις γράφονται στον πίνακα και ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες: Μετρήσιμες στο ΑΕΠ και μη μετρήσιμες στο ΑΕΠ.

Ειδικοί σκοποί Οι μαθητές να είναι σε θέση να 1)Σε επίπεδο γνώσεων:      - να αναγνωρίζουν τις αδυναμίες του ΑΕΠ ως δείκτης μέτρησης της ευημερία 2)Σε επίπεδο δεξιοτήτων:     - να  αξιολογούν άρθρα από εφημερίδες-ιστοσελίδες ώστε να μπορούν να εξάγουν συμπεράσματα και       να οικοδομούν γνώση σχετικά με το ΑΕΠ και την μέτρηση του     -να κατασκευάσουν εννοιολογικούς χάρτες με αξίες και στοιχεία που δεν είναι μετρήσιμα στο ΑΕΠ             ώστε να αντιληφθούν την αναγκαιότητα ύπαρξης ενναλακτικών δεικτών μέτρησης ευημερίας (στόχος       για το εκτεταμένο εκπαιδευτικό σενάριο) 3) Σε επίπεδο στάσεων:     - να διερωτώνται για την στήριξη του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος στο ΑΕΠ ως      αποκλειστικού δείκτη κατάταξης χωρών και χάραξης οικονομικής πολιτικής     - να ενδιαφέρονται για τους στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης ως αναγκαιότητα για ένα βιώσιμο             μέλλον(στόχος για το εκτεταμένο εκπαιδευτικό σενάριο)

Διασυνδέσεις Διεπιστημονικότητα: Η διεπιστημονικότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιλογή των άρθρων που θα δοθούν στους μαθητές. Τα άρθρα που προτείνει το εκπαιδευτικό σενάριο σχετίζονται με την κοινωνιολογία ( Δ ομάδα «Η οικογένεια», Γ ομάδα «Το κλέψιμο», και ομάδα Ε «Οι πλούσιοι»). Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με έννοιες που μελετά η επιστήμη της κοινωνιολογίας όπως οικογένεια, εγκληματικότητα και ανισοκατανομή πλούτου. Τα υπόλοιπα άρθρα μπορούν να συσχετιστούν με την επιστήμη της χημείας και της φυσικής, μόλυνση περιβάλλοντος-θαλασσών, και χρήση πλαστικών μιας χρήσης. Εκπαίδευση για την αειφόρο / βιώσιμη ανάπτυξη: Διασύνδεση ενότητας με τους έξι μαθησιακού στόχους Μαθαίνω να γνωρίζω: Το εκπαιδευτικό σενάριο μέσω των άρθρων ιστοριών με χρήση αυθεντικών στοιχείων από την αληθινή ζωή συμβάλει οι μαθητές να βιώσουν, να οικοδομήσουν και να μετασχηματίσουν την γνώση για να κάνουν την βιωσιμότητα τρόπο ζωής. Μαθαίνω να είμαι: Οι μαθητές καλούνται να ανακαλύψουν αξίες που δεν είναι οικονομικά μετρήσιμες καλλιεργώντας την αίσθηση του είμαι και όχι του έχω. Μαθαίνω να ζούμε μαζί βιώσιμα: Το εκπαιδευτικό σενάριο συμβάλλει οι μαθητές να ασχοληθούν με πρακτικές που οδηγούν σε μια  αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου με τον φυσικό κόσμο. Μαθαίνω να κάνω: Το εκπαιδευτικό σενάριο οδηγεί σε διαδικασίες που απαιτούν οι μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία στην κατεύθυνση αμφισβήτησης παγιωμένων παραδοχών. Μαθαίνω να δίνω: Η σύνδεση της ενότητας με τους 17 στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης περιέχει την έννοια της αλληλεγγύης και του οράματος για ένα βιώσιμο μέλλον. Μαθαίνω να μετασχηματίζω τον εαυτό μου και την κοινωνία:  Το εκπαιδευτικό σενάριο συμβάλλει στην κατεύθυνση αμφισβήτησης παγιωμένων παραδοχών και αξιών σχετικά με την αποκλειστική χρήση του ΑΕΠ ως εργαλείου ανάπτυξης. Διασύνδεση με τους τέσσερίς πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης: Το εκπαιδευτικό σενάριο συνδέεται και με τους τέσσερις πυλώνες βιώσιμης ανάπτυξης καθώς τα άρθρα που προτείνονται βασίζονται σε αυτούς. Συγκεκριμένα Πυλώνας Περιβάλλον:  Για την Α ομάδα το φύλλο εργασίας «Για μια χρήση». Για την Β ομάδα το φύλλο εργασίας «Το ατύχημα» Πυλώνας Κοινωνία & Πυλώνας Πολιτισμός:  Για την Γ  το φύλλο εργασίας «Το κλέψιμο», για την Δ  το φύλλο εργασίας «Η οικογένεια» Πυλώνας Οικονομία:  Για την Ε ομάδα  το φύλλο εργασίας «Οι πλούσιοι» Διασύνδεση ενότητας με τις 10 δεξιότητες: Κριτική σκέψη και επίλυση προβλημάτων: Οι μαθητές καλούνται να σκεφθούν κριτικά σχετικά με την μέτρηση του ΑΕΠ και τις αδυναμίες του και μέσα από αυθεντικά άρθρα να απαντήσουν σε πραγματικούς προβληματισμούς. Επικοινωνία: Το εκπαιδευτικό σενάριο στην εξέλιξη του στηρίζεται στην επικοινωνία των μαθητών κυρίως μεταξύ τους αλλά και με τον εκπαιδευτικό. Συνεργασία: Οι μαθητές καλούνται να εργασθούν και η συνεργασία αυτή αποτελεί βασικό στοιχείο για την εξέλιξη του σεναρίου. Δημιουργικότητα και καινοτομία: Βασικό σημείο του σεναρίου είναι η πρόκληση στην δημιουργικότητα των μαθητών. Ζητούμενο αποτελεί η κατασκευή εννοιολογικών χαρτών και με την χρήση ΤΠΕ. Συνδεσιμότητα: Σύνδεση του ΑΕΠ με ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος, τοπικής αλλά και παγκόσμιας κοινωνίας και οικονομίας. Προτείνονται ιστοσελίδες και πολυτροπικά κείμενα. Κριτική συνείδηση: Οι μαθητές μέσα από το εκπαιδευτικό σενάριο μπορούν να συνειδητοποιήσουν το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο  στο οποίο λειτουργούν οι οικονομίες παγκοσμίως. Κριτική αναστοχασμός: Αναστοχασμός απέναντι στο κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο που στηρίζονται οι παγκόσμιες αγορές και οικονομίες και πρόταση για ανάδειξη εναλλακτικών αξιών και δεικτών μέτρησης της ευημερίας. Διαπολιτισμικές ικανότητες: Οι μαθητές αντιλαμβάνονται μέσα από τα αυθεντικά άρθρα (μόλυνση Βόρειας Θάλασσάς) την ανάγκη για διαπολιτισμικές ικανότητες. Συνυπευθυνότητα:   Μέσα από το παιχνίδι ρόλων οι μαθητές προσλαμβάνουν βιωματικά την έννοια της ευθύνης και της συνυπευθυνότητας. Οικοδόμηση γνώσης: Μαθητοκεντρική προσέγγιση στην οικοδόμηση γνώσης μέσα από το παιχνίδι ρόλων.

Υλικό – Πηγές Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα αντίστοιχα σχολικά βιβλία ανάλογα με την τάξη στην οποία εφαρμόζεται το εκπαιδευτικό σενάριο: ΑΟΘ (ΕΠΑΛ): Κεφάλαιο 7, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Β ΓΕΛ): Ενότητα 2.1 «Το Α.Ε.Π. και η οικονομική ευημερία», ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (Α ΕΠΑΛ): Κεφ. 9 «Το Α.Ε.Π. ως δείκτης οικονομικής ευημερίας» Φύλλο εργασίας με Άρθρα και ερωτήσεις: «Φύλλο εργασίας(Δραστ.3)» Ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει αν επιθυμεί άλλα άρθρα του ενδιαφέροντος του για την εκπαιδευτική διαδικασία. Φύλλο Αξιολόγηση - Ανατροφοδότηση (Δραστ. 7,13) Φύλλο εργασίας(Δραστ.10) Εάν υπάρχει δυνατότητα χρήσης εργαστηρίου πληροφορικής οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν εργαλεία εννοιολογικής χαρτογράφησης (mywebspiration). Εναλλακτικά θα χρειαστούν χαρτόνια και μαρκαδόροι. Πίνακας, μαρκαδόρος για τον καταιγισμό ιδεών Ιστοσελίδα για πληροφορίες σχετικά με τους 17 στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης

Οργάνωση τάξης Οι μαθητές χωρίζονται σε 5 ομάδες και σε κάθε ομάδα μοιράζεται ένα άρθρο. Η κάθε ομάδα καλείται να διαβάσει το άρθρο και να απαντήσει τις ερωτήσεις που το συνοδεύουν. «Φύλλο εργασίας(Δραστ.3)»

Στοιχεία αυθεντικής αξιολόγησης Οργανόγραμμα αυθεντικής αξιολόγησης Ειδικός σκοπός με βάση την αρίθμηση Περιγραφή της αυθεντικής αξιολόγησης Σύνδεση με το επίπεδο νοητικής ικανότητας (π.χ. ταξινόμηση Bloom) Σύνδεση δραστηριότητας κατά φάση 1 Αφόρμηση / Ανάκληση προηγούμενης γνώσης Γνώσεις Δραστηριότητα 1 1 Καταιγισμός ιδεών / ομαδοποίηση απαντήσεων ανά πυλώνα Γνώσεις Δραστηριότητα 2 1 Συζήτηση / οικοδόμηση γνώσης Γνώσεις Δραστηριότητα 3 2 Παιχνίδι Ρόλων -Σχεδιασμός Δράσεων /Δημιουργία αφίσας Δεξιότητες Δραστηριότητα 4α 2 Παιχνίδι Ρόλων -Σχεδιασμός Αξιολόγησης /Δημιουργία αφίσας Δεξιότητες Δραστηριότητα 4β 2 Παιχνίδι Ρόλων -Παρουσίαση στην ολομέλεια Γνώσεις, Δεξιότητες Δραστηριότητα 5 2 Παιχνίδι Ρόλων -Αξιολόγηση σχεδίων δράσης Γνώσεις, Δεξιότητες Δραστηριότητα 6 2 Κατασκευή εννοιολογικού χάρτη Στάσεις Δραστηριότητα 8,10 1,2,3 Αναστοχασμός Γνώσεις, Δεξιότητες, στάσεις 6,12 1,2,3 Φύλο αξιολόγησης /ανατροφοδότησης Γνώσεις, Δεξιότητες, στάσεις Δραστηριότητα 7,13

Διαδικασίες υλοποίησης διδασκαλίας κατά φάση Το εκπαιδευτικό σενάριο μπορεί να υλοποιηθεί σε 2 διδακτικές ώρες ή σε 3 διδακτικές ώρες αν επιλεγεί το εκτεταμένο σενάριο. Βασικό εκπαιδευτικό σενάριο: Το εκπαιδευτικό σενάριο βασίζεται σε τρείς φάσεις: (στην παρένθεση παρέχονται ενδεικτικοί χρόνοι)          Α φάση:  Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης (10 λεπτά)          Β φάση: Οικοδόμηση γνώσης / δεξιοτήτων / στάσεων (Παιχνίδι ρόλων) (50 λεπτά)          Γ φάση: Συμπεράσματα – Ανατροφοδότηση (30 λεπτά) Α Φάση: Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης Δραστηριότητα 1:  Καταιγισμός ιδεών από τους μαθητές για το τι θεωρούν σημαντικό για την ευημερία των κατοίκων μιας χώρας. Δραστηριότητα 2:  Οι λέξεις  που έχουν προκύψει από την προηγούμενη δραστηριότητα ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες: Μετρήσιμο στο ΑΕΠ και Μη Μετρήσιμο στο ΑΕΠ σύμφωνα με την προηγούμενη γνώση των μαθητών. Β Φάση: Οικοδόμηση γνώσης (Ομαδική Δραστηριότητα) Δραστηριότητα 3: Οι μαθητές χωρίζονται σε 5 ομάδες  και κάθε ομάδα αναλαμβάνει να διαβάσει μια σύντομη ιστορία (από αυθεντικά άρθρα) και να καταγράψει τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που συνοδεύουν την ιστορία.   «Φύλλο εργασίας(Δραστ.3)»  Δραστηριότητα 4: Μόλις ολοκληρώσει η κάθε ομάδα δίνει το φύλλο εργασίας στην διπλανή ομάδα για να το διαβάσει και να σχολιάσει τις απαντήσεις της. Οι κάθε ομάδα καταγράφει τα σχόλια της που θα αξιοποιηθούν στην επόμενη δραστηριότητα. Όλες οι ιστορίες κάνουν κύκλο από όλες τις ομάδες. Δραστηριότητα 5: Σύντομη παρουσίαση από κάθε ομάδα στην ολομέλεια του άρθρου της και των συμπερασμάτων τους. Η κάθε ομάδα παρουσιάζει το πρώτο άρθρο με το οποίο ασχολήθηκε. Γ. Φάση: Συμπεράσματα- Ανατροφοδότηση Δραστηριότητα 6: Αναστοχασμός στην ολομέλεια για τις αδυναμίες που παρουσιάζει το ΑΕΠ ως μέτρησης της ευημερίας των πολιτών μιας χώρας και κυρίως για την αδυναμία του να μετρήσει την αξία του καθαρού περιβάλλοντος και της προστασίας του. Δραστηριότητα 7: Φύλλο αξιολόγησης / ανατροφοδότησης. «Φύλλο Αξιολόγηση - Ανατροφοδότηση (Δραστ. 7,13)». Εκτεταμένο εκπαιδευτικό σενάριο: 2η διδακτική ώρα Το εκπαιδευτικό σενάριο μπορεί να επεκταθεί (ανάλογα το χρόνο που θέλουμε να αφιερώσουμε, τους διδακτικούς σκοπούς που θέλουμε να προσεγγίσουμε αλλά και το επίπεδο δυσκολίας) και να διαρκέσει άλλη μία διδακτική ώρα. Το εκτεταμένο σενάριο αποτελεί πρόταση εμπλουτισμού του αναλυτικού προγράμματος καθώς και του περιεχομένου του μαθήματος.          Α φάση:  Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης (10 λεπτά)          Β φάση: Οικοδόμηση γνώσης / δεξιοτήτων / στάσεων (Παιχνίδι ρόλων) (25 λεπτά)          Γ φάση: Συμπεράσματα – Ανατροφοδότηση (10 λεπτά) Α Φάση :Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης Δραστηριότητα 8:  Οι μαθητές ανά ομάδα μπορούν να κατασκευάσουν εννοιολογικούς χάρτες με έννοιες - αξίες που δεν μπορούν να μετρηθούν στο ΑΕΠ και έχουν παραχθεί στην δραστηριότητα 1 του καταιγισμού ιδεών (βασικό σενάριο). Αν υπάρχει πρόσβαση σε Η/Υ μπορούν να χρησιμοποιηθούν εργαλεία εννοιολογικής χαρτογράφησης (mywebspiration).  Σκοπός ομαδοποιήσουν αξίες που δεν μετριούνται στο ΑΕΠ π.χ. υγεία, ποιότητα αέρα, εκπαίδευση, καθαρές θάλασσές κ.α. Β Φάση: Οικοδόμηση γνώσης Δραστηριότητα 9:  Οι μαθητές παρουσιάζουν στην ολομέλεια τους εννοιολογικούς χάρτες που κατασκεύασαν. Δραστηριότητα 10: Δίνεται στις ομάδες φύλλο αναφοράς με τους 17 στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης ώστε να συγκρίνουν τους εννοιολογικούς χάρτες που έχουν κατασκευάσει. Οι ομάδες καλούνται να τροποποιήσουν τους χάρτες ώστε να προσεγγίζουν τους στόχους αυτούς:  «Φύλλο εργασίας(Δραστ.10)». Εναλλακτικά αν υπάρχει πρόσβαση σε Η/Υ: Οι μαθητές περιηγούνται στις παρακάτω ιστοσελίδες όπου υπάρχουν πληροφορίες για τους 17 στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Δραστηριότητα 11: Παρουσίαση στην ολομέλεια ανά ομάδα των νέων εννοιολογικών χαρτών που περιλαμβάνουν τις αξίες των στόχων της βιώσιμης Ανάπτυξης. Γ. Φάση: Συμπεράσματα- Ανατροφοδότηση Δραστηριότητα 12: Αναστοχασμός για αναγκαιότητα κατασκευής ενναλακτικών δεικτών που θα μετρούν την ευημερία και θα περιέχουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους. Δραστηριότητα 13: Φύλλο αξιολόγησης / ανατροφοδότησης. «Φύλλο Αξιολόγηση - Ανατροφοδότηση (Δραστ. 7,13)»