Εκπαιδευτικό σενάριο: Η Κοινωνική Ευθύνη της Επιχείρησης και αειφορία Σύνδεση με μαθήματα: ΑΟΔΕΥ (Γ ΓΕΛ): Ενότητα 1.3.2 « Η κοινωνική Ευθύνη των Επιχειρήσεων» ΑΟΔΕΥ (Γ ΕΠΑΛ):   Ενότητα 1.4.2 «Η Κοινωνική Ευθύνη της Επιχείρησης» ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Α ΓΕΛ, ΕΠΑΛ):  Ενότητα 10.4 «Κοινωνική Ευθύνη των Επιχειρήσεων» Χρονική Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες.

Πλαίσιο/ Ενεργοποίηση Γενικοί στόχοι μαθήματος: Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι η επιχείρηση λειτουργεί μέσα ένα κοινωνικό, φυσικό, οικονομικό, πολιτισμικό περιβάλλον και έχει ευθύνη συνεισφοράς σε αυτό με βάση το όραμα της αειφορίας Προηγούμενη γνώση που θα αξιοποιηθεί στο μάθημα: Τι είναι επιχείρηση Διαστάσεις επιχείρησης Κατηγοριοποίηση επιχειρήσεων Δραστηριότητες ενεργοποίησης της, διερεύνηση προηγούμενης γνώσης: Προβολή σύντομου οπτικοακουστικού υλικού βίντεο με διαφημίσεις από πραγματικές επιχειρήσεις  που προβάλουν την Εταιρική Κοινωνική τους Ευθύνη. Καταιγισμός ιδεών από τους μαθητές δράσεων Κοινωνικής Ευθύνης των επιχειρήσεων τις οποίες μπορούν πλέον οι μαθητές να αναγνωρίσουν από την δική τους εμπειρία ως καταναλωτές

Ειδικοί σκοποί Σε επίπεδο γνώσεων: Οι μαθητές να αναγνωρίζουν την έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Σε επίπεδο δεξιοτήτων: Οι μαθητές να μπορούν να σχεδιάζουν και να αξιολογούν δράσεις Εταιρικής    Κοινωνικής Ευθύνης με βάση τους τέσσερις πυλώνες της     Βιώσιμης  Ανάπτυξης (οικονομία, περιβάλλον, κοινωνία ,   πολιτισμός) Σε επίπεδο στάσεων:    Οι μαθητές να εκτιμήσουν τον ρόλο της Εταιρικής Κοινωνικής  Ευθύνης στην προσπάθεια οικοδόμησης ενός βιώσιμου μέλλοντος.

Διασυνδέσεις Διεπιστημονικότητα: διεπιστημονικότητα μπορεί να αξιοποιηθεί ανάλογα τον τύπο της επιχείρησης που θα επιλέξει ο εκπαιδευτικός για να εφαρμόσει το σενάριο διδασκαλίας. Μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές διασυνδέσεις με άλλες επιστήμες αν η επιχείρηση που θα επιλεγεί θα είναι από τον Πρωτογενή ή Δευτερογενή ή Τριτογενή τομέα. Για παράδειγμα αν επιλεγεί μια Τυροκομική / Κτηνοτροφική μονάδα (πρωτογενής τομέας) μπορεί να υπάρχει διασύνδεση  με την επιστήμη της Χημείας. Αν επιλεγεί μια επιχείρηση από τον Τριτογενή τομέα μπορεί να υπάρχει διασύνδεση με την επιστήμη του μάρκετινγκ. Εκπαίδευση για την αειφόρο / βιώσιμη ανάπτυξη: Διασύνδεση ενότητας με τους έξι μαθησιακού στόχους Μαθαίνω να γνωρίζω: Το εκπαιδευτικό σενάριο μέσω του παιχνιδιού-ρόλων με χρήση αυθεντικών στοιχείων από την αληθινή ζωή συμβάλει οι μαθητές να βιώσουν, να οικοδομήσουν και να μετασχηματίσουν την γνώση για να κάνουν την βιωσιμότητα τρόπο ζωής Μαθαίνω να είμαι: Οι μαθητές καλούνται να σχεδιάσουν και να αξιολογήσουν δράσεις Κοινωνικής Ευθύνης ώστε να αποκτήσουν την αίσθηση της ευθύνης απέναντι στο κοινωνικό σύνολο καλλιεργώντας την αίσθηση του είμαι και όχι του έχω Μαθαίνω να ζούμε μαζί βιώσιμα: Το εκπαιδευτικό σενάριο σχεδίασης και αξιολόγησης δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης συμβάλλει οι μαθητές να ασχοληθούν με πρακτικές που οδηγούν σε μια συνύπαρξη του ανθρώπου με τον φυσικό κόσμο. Μαθαίνω να κάνω: Το εκπαιδευτικό σενάριο οδηγεί σε διαδικασίες που απαιτούν τη συγχώνευση γνώσης και δράσης. Οι μαθητές καλούνται ως στελέχη επιχείρησης να δράσουν ώστε η δραστηριότητα τους να συμβάλλει στο χτίσιμο ενός βιώσιμου μέλλοντος Μαθαίνω να δίνω: Οι δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που καλούνται να σχεδιάσουν και να αξιολογήσουν οι μαθητές δίνουν νόημα στην μάθηση και την συμμετοχή στην πρόοδο της κοινωνίας. Προωθούν την έννοια της αλληλεγγύης και της συνεισφοράς στο κοινό σύνολο. Μαθαίνω να μετασχηματίζω τον εαυτό μου και την κοινωνία:  Ο τρίτος ειδικός σκοπός του εκπαιδευτικού σεναρίου αποσκοπεί οι μαθητές σήμερα αλλά και ως αυριανοί πολίτες να μετασχηματίσουν μη βιώσιμες αξίες και συμπεριφορές. Οι μαθητές προσεγγίζουν την έννοια της επιχείρησης όχι ως μια αποκλειστική «μηχανή» μεγιστοποίησης του κέρδους αλλά ως ένα οργανισμό με πολλούς σκοπούς και εκφάνσεις. Διασύνδεση με τους τέσσερίς πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης: Το εκπαιδευτικό σενάριο συνδέεται και με τους τέσσερις πυλώνες βιώσιμης ανάπτυξης καθώς οι μαθητές καλούνται να σχεδιάσουν και να αξιολογήσουν δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ανά πυλώνα. Στο εκπαιδευτικό υλικό δίνεται «Φύλλο αναφοράς» για τους πυλώνες της Βιώσιμης Ανάπτυξης και ενδεικτικά θέματα ανά πυλώνα Διασύνδεση ενότητας με τις 10 δεξιότητες: Κριτική σκέψη και επίλυση προβλημάτων: Οι μαθητές καλούνται να σκεφθούν κριτικά το ρόλο των επιχειρήσεων σε σχέση με το κοινωνικό, πολιτισμικό, φυσικό και οικονομικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται και να προτείνουν δράσεις ώστε να ελαχιστοποιήσουν τα προβλήματα που προκαλούν (π.χ. μόλυνση ατμόσφαιρας) από την δραστηριότητα τους. Η προβληματική βασίζεται σε πραγματικές επιχειρήσεις και οι μαθητές καλούνται να σκεφθούν κριτικά χρησιμοποιώντας την εμπειρία τους. Επικοινωνία: Το εκπαιδευτικό σενάριο στην εξέλιξη του στηρίζεται στην επικοινωνία των μαθητών κυρίως μεταξύ τους αλλά και με τον εκπαιδευτικό. Συνεργασία: Οι μαθητές καλούνται να εργασθούν ομαδικά κατά την δεύτερη φάση του εκπαιδευτικού σεναρίου και η συνεργασία αυτή αποτελεί βασικό στοιχείο για την εξέλιξη του σεναρίου. Δημιουργικότητα και καινοτομία: Βασικό σημείο του σεναρίου είναι η πρόκληση στην δημιουργικότητα των μαθητών. Ζητούμενο είναι οι καινοτόμες ιδέες. Συνδεσιμότητα: Σύνδεση της λειτουργίας των επιχειρήσεων με ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος, τοπικής αλλά και παγκόσμιας κοινωνίας και οικονομίας. Κριτική συνείδηση: Οι μαθητές μέσα από το εκπαιδευτικό σενάριο μπορούν να συνειδητοποιήσουν το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο  στο οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις. Μπορούν να αντιπαραβάλλουν την επιχείρηση ως οργανισμό με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος που λειτουργεί αποκομμένη από το περιβάλλον της με την επιχείρηση που αντιλαμβάνεται την θέση και τη λειτουργία της στο κοινωνικό-οικονομικό-πολιτιστικό-φυσικό περιβάλλον στο οποίο δρα. Κριτική αναστοχασμός: Αναστοχασμός απέναντι στην  επιχείρηση που δρα με αποκλειστικό σκοπό το μέγιστο κέρδος και λειτουργεί αποκομμένη από το περιβάλλον της σε σχέση με την επιχείρηση που αντιλαμβάνεται την θέση και τη λειτουργία της στο κοινωνικό-οικονομικό-πολιτιστικό-φυσικό περιβάλλον στο οποίο δρα. Κριτικός αναστοχασμός για τα προσωπικά τους πιστεύω και τις δικές τους αξίες για το τι είδους επιχειρήσεις θέλουν ως καταναλωτές αλλά και ως μελλοντικοί επιχειρηματίες. Διαπολιτισμικές ικανότητες: Οι μαθητές σχεδιάζοντας δράσεις κοινωνικής ευθύνης στον πυλώνα πολιτισμό έχουν την ευκαιρία να αντιληφθούν την αξία της διαπολιτισμικής συνείδησης. Συνυπευθυνότητα:   Μέσα από το παιχνίδι ρόλων οι μαθητές προσλαμβάνουν βιωματικά την έννοια της ευθύνης και της συνυπευθυνότητας. Οικοδόμηση γνώσης: Μαθητοκεντρική προσέγγιση στην οικοδόμηση γνώσης μέσα από το παιχνίδι ρόλων

Υλικό – Πηγές Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα αντίστοιχα σχολικά βιβλία ανάλογα με την τάξη στην οποία εφαρμόζεται το εκπαιδευτικό σενάριοΑΟΔΕΥ (ΓΕΛ): Ενότητα 1.3.2 « Η κοινωνική Ευθύνη των Επιχειρήσεων» ΑΟΔΕΥ (ΕΠΑΛ): Ενότητα 1.4.2 «Η Κοινωνική Ευθύνη της Επιχείρησης» ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Α ΓΕΛ- ΕΠΑΛ): Ενότητα 10.4 «Κοινωνική Ευθύνη των Επιχειρήσεων» Χρήση προβολέα  για την προβολή σύντομου οπτικοακουστικού υλικού: βίντεο με διαφημίσεις από πραγματικές επιχειρήσεις  που προβάλουν την Εταιρική Κοινωνική τους Ευθύνη. Φύλλο αναφοράς  για τους Πυλώνες της Βιώσιμης Ανάπτυξης και ενδεικτικά θέματα ανά πυλώνα  Στο ενδεικτικό εκπαιδευτικό σενάριο που περιγράφεται παρακάτω επιλέχθηκε οι μαθητές να ασχοληθούν με αεροπορικές εταιρίες. Ο εκπαιδευτικός προτείνεται μαζί με τους μαθητές να επιλέξουν ότι είδους επιχείρησης θα ήθελαν, και μάλιστα μπορεί να επιλεγεί μια επιχείρηση που να σχετίζεται με τον τόπο του σχολείου. Για παράδειγμα σε ένα επαρχιακό σχολείο θα μπορούσε να επιλεγεί μια τυροκομική / κτηνοτροφική μονάδα της περιοχής. Σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται μια έρευνα για αντίστοιχες επιχειρήσεις και δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υλοποιούν. Εφόσον επιλεγεί το ενδεικτικό σενάριο των αεροπορικών εταιρειών: Στις ιστοσελίδες των αεροπορικών εταιρειών (aegean, olympic air) υπάρχουν στοιχεία σχετικά με την ΕΚΕ που εφαρμόζουν και μπορούν να δοθούν στους μαθητές είτε σε φύλλο: «Φύλλο Πραγματικές δράσεις ΕΚΕ (Δραστ.4β)»  είτε να περιηγηθούν οι μαθητές (εφόσον υπάρχει δυνατότητα) στο εργαστήριο πληροφορικής. φύλλο 4 πυλώνες ΒΑ (Δραστ.2,8) Εάν υπάρχει δυνατότητα χρήσης εργαστηρίου πληροφορικής οι μαθητές μπορούν να σχεδιάσουν τις δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης σε ηλεκτρονική αφίσα, χρησιμοποιώντας διαδικτυακές εφαρμογές όπως: ( https://piktochart.com/). Διαφορετικά θα χρειαστούν χαρτόνια και μαρκαδόροι. Πίνακας, μαρκαδόρος για τον καταιγισμό ιδεών

Οργάνωση τάξης Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ομάδες και με κλήρωση αναλαμβάνουν τους εξής ρόλους ως ομάδες: Τρείς ομάδες αναλαμβάνουν τον ρόλο ‘Στελέχη Διοίκησης’ τριών αντίστοιχων μεγάλων αεροπορικών εταιρειών και μια ομάδα αναλαμβάνει το ρόλο των ‘Καταναλωτών’.

Στοιχεία αυθεντικής αξιολόγησης Οργανόγραμμα αυθεντικής αξιολόγησης Ειδικός σκοπός με βάση την αρίθμηση Περιγραφή της αυθεντικής αξιολόγησης Σύνδεση με το επίπεδο νοητικής ικανότητας (π.χ. ταξινόμηση Bloom) Σύνδεση δραστηριότητας κατά φάση 1 Αφόρμηση / Ανάκληση προηγούμενης γνώσης Γνώσεις Δραστηριότητα 1 1 Καταιγισμός ιδεών / ομαδοποίηση απαντήσεων ανά πυλώνα Γνώσεις Δραστηριότητα 2 1 Συζήτηση / οικοδόμηση γνώσης Γνώσεις Δραστηριότητα 3 2 Παιχνίδι Ρόλων -Σχεδιασμός Δράσεων /Δημιουργία αφίσας Δεξιότητες Δραστηριότητα 4α 2 Παιχνίδι Ρόλων -Σχεδιασμός Αξιολόγησης /Δημιουργία αφίσας Δεξιότητες Δραστηριότητα 4β 2 Παιχνίδι Ρόλων -Παρουσίαση στην ολομέλεια Γνώσεις, Δεξιότητες Δραστηριότητα 5 2 Παιχνίδι Ρόλων -Αξιολόγηση σχεδίων δράσης Δεξιότητες Δραστηριότητα 6 2 Παιχνίδι Ρόλων -Παρουσίαση στην ολομέλεια Γνώσεις, Δεξιότητες Δραστηριότητα 7 3 Αναστοχασμός Στάσεις Δραστηριότητα 8 1,2,3 Ερωτηματολόγιο Γνώσεις, Δεξιότητες, στάσεις Δραστηριότητα 9

Διαδικασίες υλοποίησης διδασκαλίας κατά φάση Το εκπαιδευτικό σενάριο βασίζεται σε τρείς φάσεις: (στην παρένθεση παρέχονται ενδεικτικοί χρόνοι)          Α φάση:  Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης (10 λεπτά)          Β φάση: Οικοδόμηση γνώσης / δεξιοτήτων / στάσεων (Παιχνίδι ρόλων) (45 λεπτά)          Γ φάση: Συμπεράσματα – Ανατροφοδότηση (30 λεπτά)  Α Φάση: Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης Δραστηριότητα 1: Προβολή σύντομου οπτικοακουστικού υλικού βίντεο με διαφημίσεις από πραγματικές επιχειρήσεις  που προβάλουν την Εταιρική Κοινωνική τους Ευθύνη.  Δραστηριότητα 2: Αναζήτηση και καταγραφή στον πίνακα αντίστοιχων δράσεων των επιχειρήσεων τις οποίες μπορούν πλέον οι μαθητές να αναγνωρίσουν από την δική τους εμπειρία ως καταναλωτές. Ομαδοποίηση απαντήσεων ανά πυλώνα βιώσιμης ανάπτυξης: «φύλλο 4 πυλώνες ΒΑ (Δραστ.2,8)» Δραστηριότητα 3: Συζήτηση με τους μαθητές για την έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι επιχειρήσεις στην προσπάθεια για Βιώσιμη Ανάπτυξη Β Φάση: Οικοδόμηση γνώσης (Παιχνίδι ρόλων) Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ομάδες και με κλήρωση αναλαμβάνουν τους εξής ρόλους ως ομάδες: Τρείς ομάδες αναλαμβάνουν τον ρόλο ‘Στελέχη Διοίκησης’ τριών αντίστοιχων μεγάλων αεροπορικών εταιρειών και μια ομάδα αναλαμβάνει το ρόλο των ‘Καταναλωτών’. (Στη συνέχεια παρουσιάζονται τοι επόμενες δραστηριότητες ανά ομάδα αλλά και στην ολομέλεια) ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΜΑΔΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Δραστηριότητα 4α_Στελέχη: Δίνεται φυλλάδιο με τους τέσσερις πυλώνες  της Βιώσιμης Ανάπτυξης (οικονομία, το περιβάλλον, κοινωνία , πολιτισμός) και καλούνται να προτείνουν και να καταγράψουν/σχεδιάσουν/προβάλλουν σε χαρτόνι δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στα πλαίσια του επόμενου έτους για τις επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν. Εναλλακτικά σε ηλεκτρονική αφίσα ( https://piktochart.com/) 4β_Καταναλωτες: Δίνονται περιλήψεις εταιρικού κοινωνικού απολογισμού δύο πραγματικών αεροπορικών εταιρειών και ζητείτε να διαμορφώσει η ομάδα ένα σύντομο ερωτηματολόγιο αξιολόγησης δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης σε σχέση με την συνεισφορά τους στους τέσσερις πυλώνες της Βιώσιμης Ανάπτυξης. «Φύλλο Πραγματικές δράσεις ΕΚΕ (Δραστ.4β)» Δραστηριότητα 5: Τα ‘Στελέχη Διοίκησης’ ανά ομάδα παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης τα χαρτόνια με τα σχέδια δράσης Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που έχουν υλοποιήσει. Δραστηριότητα 6: Λαμβάνουν το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης που κατασκεύασε η ομάδα των ‘Καταναλωτών’ στη δραστηριότητα «4β_Καταναλωτές» και αναστοχάζονται σχετικά με τις δράσεις που είχαν σχεδιάσει. Δραστηριότητα 6: Λαμβάνουν τα χαρτόνια με τα σχέδια δράσης που σχεδίασαν οι ομάδες ‘Στελέχη Διοίκησης’ στη «δραστηριότητα 4α_Στελέχη» και τα αξιολογούν με βάση το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης που κατασκεύασαν οι ίδιοι και χρησιμοποίησαν στις πραγματικές αεροπορικές εταιρείες. Επιλέγουν την εταιρεία που έχει την καλύτερη Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Δραστηριότητα 7. Η ομάδα ‘Καταναλωτών’ παρουσιάζει στην ολομέλεια τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της στα σχέδια δράσης των ‘Στελεχών Διοίκησης’. Γ. Φάση: Συμπεράσματα - Ανατροφοδότηση Δραστηριότητα 8: Αναστοχασμός για προηγούμενη γνώση: Οι επιχειρήσεις ως αποκλειστικός μηχανισμός μεγιστοποίησης κέρδους.  Συζήτηση στην ολομέλεια για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η  Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στην προσπάθεια για ένα βιώσιμο μέλλον.  Δραστηριότητα 9: Συμπλήρωση φύλλου αξιολόγησης / ανατροφοδότησης σχετικά με την ενότητα. Το ερωτηματολόγιο μπορεί να συμπληρωθεί στην τάξη και ο εκπαιδευτικός αφού επεξεργαστεί τις απαντήσεις να το χρησιμοποιήσει για ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. «Φύλλο Αξιολόγηση - Ανατροφοδότηση(Δραστ.9)»