Εκπαιδευτικό σενάριο: Διανομή Πλούτου Σύνδεση με μαθήματα: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Α ΓΕΛ): Ενότητα 13.2. «Φτώχεια, ανεργία» ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Β ΓΕΛ): Ενότητα  2.1 «ΑΕΠ και οικονομική ευημερία» και Ενότητα 2.3 «Ο ρόλος του κράτους στην οικονομία» όπου υπάρχει αναφορά για την ανισοκατανομή πλούτου ΒΑΚΕ (Β ΓΕΛ): Ενότητα 2.2.4: «Η διανομή του Εισοδήματος» ΑΟΘ (ΓΕΛ, ΕΠΑΛ):  Κεφάλαιο 1.1 «Εισαγωγή» αφορά το 3 ερώτημα της οικονομικής Επιστήμης Χρονική Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα

Πλαίσιο/ Ενεργοποίηση Γενικοί στόχοι μαθήματος: Να αντιληφθούν οι μαθητές μέσα από ένα βιωματικό παιχνίδι την άνιση κατανομή πλούτου στον πλανήτη με σκοπό την ευαισθητοποίηση τους και την δημιουργία ερωτημάτων για το κυρίαρχο μη βιώσιμο οικονομικό μοντέλο. Προηγούμενη γνώση που θα αξιοποιηθεί στο μάθημα: Γνώσεις μαθητών για την κατανομή του πλούτου στον πλανήτη (αν και ότι γνωρίζουν) Τέσσερις κατηγορίες ερωτημάτων που απασχολούν την οικονομική επιστήμη. Το τρίτο ερώτημα που αφορά πως γίνεται η διανομή των προϊόντων (πλούτου) στα μέλη της κοινωνίας. Δραστηριότητες ενεργοποίησης της, διερεύνηση προηγούμενης γνώσης: Αφόρμηση για σύντομη συζήτηση το 3ο ερώτημα που απασχολεί την οικονομική επιστήμη, η διανομή του πλούτου

Ειδικοί σκοποί Οι μαθητές να είναι σε θέση να 1)Σε επίπεδο γνώσεων: - να αναγνωρίζουν την άνιση κατανομή πλούτου στον πλανήτη 2)Σε επίπεδο δεξιοτήτων: - να θέτουν προβληματισμούς για την ανισοκατανομή του πλούτου 3) Σε επίπεδο στάσεων: - να ευαισθητοποιηθούν για την ανισότητα πλούτου μέσα από το βιωματικό παιχνίδι - να διερωτώνται για τις αδυναμίες του κυριάρχου οικονομικού μοντέλου στην διανομή του πλούτου και την δημιουργία μεγάλων ανισοτήτων

Διασυνδέσεις Διεπιστημονικότητα: Η διεπιστημονικότητα στο εκπαιδευτικό σενάριο μπορεί να υποστηριχθεί εφόσον ο εκπαιδευτικός επιλέξει μαζί με τους μαθητές με την χρήση μαθηματικών και στατιστικής να αξιοποιήσει τις πηγές ώστε να κατασκευάσουν τους πίνακες με τα αριθμητικά στοιχεία. Οι πηγές των δεδομένων και η στατιστική τους επεξεργασία είναι διαθέσιμη στην εκπαιδευτική ιστοσελίδα (κατασκευάστηκε για το εκπαιδευτικό σενάριο) που περιέχει το εργαλείο «Διανομή Πλούτου». Εκπαίδευση για την αειφόρο / βιώσιμη ανάπτυξη: Διασύνδεση ενότητας με τους έξι μαθησιακού στόχους Μαθαίνω να γνωρίζω: Το εκπαιδευτικό σενάριο μέσω του βιωματικού παιχνιδιού μπορεί να δώσει την δυνατότητα στους μαθητές οικοδομήσουν γνώση με προσανατολισμό την αειφορία στον πυλώνα καθώς συνδέεται με τον πρώτο στόχο της Βιώσιμης Ανάπτυξης (από τους 17 στόχους που έχει θέσει ο ΟΗΕ) που είναι η εξάλειψη της φτώχειας από παντού. Μαθαίνω να είμαι: Οι μαθητές καλούνται να ανακαλύψουν βιωματικά τις τεράστιες ανισότητες πλούτου στον πλανήτη. Μαθαίνω να ζούμε μαζί βιώσιμα: Το εκπαιδευτικό σενάριο συμβάλλει οι μαθητές να ασχοληθούν με πρακτικές που οδηγούν σε μια  αρμονική βιώσιμη συνύπαρξη. Μαθαίνω να κάνω: Το εκπαιδευτικό σενάριο οδηγεί σε διαδικασίες που απαιτούν οι μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Μαθαίνω να δίνω: Σύνδεση με έννοιες αλληλεγύη και κάλυψης βασικών ανθρώπινων αναγκών. Μαθαίνω να μετασχηματίζω τον εαυτό μου και την κοινωνία:  Το εκπαιδευτικό σενάριο συμβάλλει στην κατεύθυνση αναγνώρισης και αμφισβήτησης παγιωμένων παραδοχών και καταστάσεων. Διασύνδεση με τους τέσσερίς πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης: Το εκπαιδευτικό σενάριο συνδέεται κυρίως και άμεσα με τον πυλώνα οικονομία αλλά σίγουρα μπορεί να πάρει προεκτάσεις στην συζήτηση-αναστοχασμό (στην δραστηριότητα 7) που να αφορούν και τους υπόλοιπους πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης. Διασύνδεση ενότητας με τις 10 δεξιότητες: Κριτική σκέψη και επίλυση προβλημάτων: Οι μαθητές καλούνται να σκεφθούν κριτικά σχετικά με την κατανομή πλούτου και να προσεγγίσουν το πρόβλημα της διανομής του «πλούτου» μέσα στην σχολική τάξη  ως μια μικρογραφία της παγκόσμιας κοινωνίας. Επικοινωνία: Το εκπαιδευτικό σενάριο στην εξέλιξη του βασίζεται αποκλειστικά στην επικοινωνία των μαθητών κυρίως μεταξύ τους αλλά και με τον εκπαιδευτικό. Συνεργασία: Οι μαθητές καλούνται να συζητήσουν και να εργασθούν όλοι μαζί και η συνεργασία αυτή αποτελεί βασικό στοιχείο για την εξέλιξη του σεναρίου. Δημιουργικότητα και καινοτομία: Βασικό σημείο του σεναρίου είναι η πρόκληση στην φαντασία των μαθητών. Συνδεσιμότητα: Για το εκπαιδευτικό σενάριο δημιουργήθηκε ειδική διαδραστική ιστοσελίδα που στηρίζεται σε αληθινά δεδομένα κατανομής πλούτου στις περιοχές του πλανήτη καθώς επίσης ζητείτε από τους μαθητές η χρήση του συνεργατικού εργαλείου Wiki. Κριτική συνείδηση: Οι μαθητές μέσα από το εκπαιδευτικό σενάριο μπορούν να συνειδητοποιήσουν το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο  στο οποίο λειτουργούν οι οικονομίες παγκοσμίως Κριτικός αναστοχασμός: Αναστοχασμός απέναντι στην τεράστια ανισοκατανομή του παγκόσμιου πλούτου που βασίζεται στο κυρίαρχο μη βιώσιμο οικονομικό μοντέλο. Διαπολιτισμικές ικανότητες: Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και αναλαμβάνουν τον «ρόλο» μιας ηπείρου-γεωγραφικής περιοχής, ενώ στην τελευταία δραστηριότητα καλούνται να αναζητήσουν πληροφορίες και να στοχασθούν για την διανομή του πλούτου στην περιοχή αυτή. Συνυπευθυνότητα:   Μέσα από το παιχνίδι ρόλων οι μαθητές προσλαμβάνουν βιωματικά την έννοια της ευθύνης και της συνυπευθυνότητας. Οικοδόμηση γνώσης: Μαθητοκεντρική προσέγγιση στην οικοδόμηση γνώσης μέσα από το βιωματικό παιχνίδι.

Υλικό – Πηγές ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Α ΓΕΛ, ): Ενότητα 13.2. «Φτώχεια, ανεργία» συζητά το πρόβλημα της φτώχειας ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ (Β ΓΕΛ): Ενότητα 2.1 «ΑΕΠ και οικονομική ευημερία» και Ενότητα 2.3 «Ο ρόλος του κράτους στην οικονομία» όπου υπάρχει αναφορά για την ανισοκατανομή πλούτου ΑΟΘ (ΓΕΛ, ΕΠΑΛ): Κεφάλαιο 1.1 «Εισαγωγή» αφορά το 3 ερώτημα της οικονομικής Επιστήμης Διαδραστική εκπαιδευτική ιστοσελίδα που κατασκευάστηκε για το σενάριο και περιέχει το εργαλείο «Διανομή Πλούτου»:  Ενδεικτικές πηγές δεδομένων που βασίστηκε το εκπαιδευτικό εργαλείο (δεδομένα 2016) wikipedia List_of_continents_by_GDP wikipedia List_of_continents_by_population Η/Υ, προβολέα, διαδίκτυο για προβολή βίντεο Βίντεo από Euronews Βίντεο πλούσιες χώρες - φτωχοί λαοί  Φύλλο αξιολόγησης / ανατροφοδότησης: «Φύλλο αξιολόγηση-ανατροφοδότηση(Δραστ.9)» στο οποίο ζητείτε από τους μαθητές να αξιοποιήσουν το συνεργατικό εργαλείο Wiki.

Οργάνωση τάξης Οι μαθητές στην δραστηριότητα 2 του εκπαιδευτικού σεναρίου χωρίζονται σε 5 ομάδες   Η κάθε ομάδα δεν θα έχει τον ίδιο αριθμό μελών. Ο αριθμός των μελών της κάθε ομάδας προκύπτει από το εκπαιδευτικό εργαλείο «Διανομή Πλούτου» συμπληρώντας τον συνολικό αριθμό των μαθητών του τμήματος στο κατάλληλο πεδίο. Για παράδειγμα αν υπάρχουν 25 μαθητές προκύπτει μέσα από την ιστοσελίδα που περιέχει το εργαλείο «Διανομή Πλούτου»   η  κατανομή τους σε ομάδες ως εξής: Α ομάδα =2 μέλη, Β ομάδα =2 μέλη,  Γ ομάδα =1 μέλος, Δ ομάδα =16 μέλη και Ε ομάδα =4 μέλη.

Στοιχεία αυθεντικής αξιολόγησης Οργανόγραμμα αυθεντικής αξιολόγησης Ειδικός σκοπός με βάση την αρίθμηση Περιγραφή της αυθεντικής αξιολόγησης Σύνδεση με το επίπεδο νοητικής ικανότητας (π.χ. ταξινόμηση Bloom) Σύνδεση δραστηριότητας κατά φάση 1,2,3 Βιωματικό παιχνίδι Γνώσεις / Δεξιότητες / Στάσεις Δραστηριότητα 3,4,5,6 1 Βίντεο Γνώσεις Δραστηριότητα 7 1,2,3 Συζήτηση / Αναστοχασμός Γνώσεις / Δεξιότητες/ Στάσεις Δραστηριότητα 8 1,2,3 Φύλλο αξιολόγησης Γνώσεις / Δεξιότητες/ Στάσεις Δραστηριότητα 9

Διαδικασίες υλοποίησης διδασκαλίας κατά φάση Το εκπαιδευτικό σενάριο βασίζεται σε τρείς φάσεις: (στην παρένθεση παρέχονται ενδεικτικοί χρόνοι)          Α φάση: Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης (2 λεπτά)          Β φάση: Οικοδόμηση γνώσης / δεξιοτήτων / στάσεων (Παιχνίδι ρόλων) (30 λεπτά)          Γ φάση: Συμπεράσματα – Ανατροφοδότηση (13 λεπτά) Σε όλες τις φάσεις του εκπαιδευτικού σεναρίου θα χρειαστεί το εκπαιδευτικό εργαλείο «Διανομή Πλούτου» που έχει κατασκευαστεί για το σενάριο αυτό. (αν δεν υπάρχει πρόσβαση σε Η/Υ και διαδίκτυο την ώρα του μαθήματος μπορεί ο εκπαιδευτικός να έχει επεξεργαστεί το εργαλείο εκτός τάξης και να έχει κρατήσει σημειώσεις για τα δεδομένα που προκύπτουν). Α Φάση: Εισαγωγή - Ανάκληση προηγούμενης γνώσης Δραστηριότητα 1:  Αφόρμηση για σύντομη συζήτηση το 3ο ερώτημα που απασχολεί την οικονομική επιστήμη, η διανομή του πλούτου Β Φάση: Οικοδόμηση γνώσης (Ομαδική Δραστηριότητα) Δραστηριότητα 2: Οι μαθητές χωρίζονται σε 5 ομάδες με τα εξής ονόματα: Α ομάδα, Β ομάδα, Γ ομάδα, Δ ομάδα και Ε ομάδα. Η κάθε ομάδα δεν θα έχει τον ίδιο αριθμό μελών. Ο αριθμός των μελών της κάθε ομάδας προκύπτει από το εκπαιδευτικό εργαλείο «Διανομή Πλούτου» συμπληρώντας τον συνολικό αριθμό των μαθητών του τμήματος στο κατάλληλο πεδίο. Για παράδειγμα αν υπάρχουν 25 μαθητές προκύπτει: Α ομάδα =2 μέλη, Β ομάδα =2 μέλη, Γ ομάδα =1 μέλος, Δ ομάδα =16 μέλη και Ε ομάδα =4 μέλη.  Δραστηριότητα 3: Ανακοινώνεται στην ολομέλεια της τάξης ότι έχετε τόσα σοκολατάκια ( ή καραμέλες ή απλά χαρτάκια) όσοι και οι μαθητές του τμήματος και με κάποιο τρόπο πρέπει να αποφασίσουν όλοι μαζί πως θα τα μοιράσουν στις ομάδες τους. Για παράδειγμα αν υπάρχουν 25 μαθητές στο τμήμα ο εκπαιδευτικός έχει 25 σοκολατάκια ( ή καραμέλες ή απλά χαρτάκια) και τα αφήνει σε ένα τραπέζι ώστε οι ομάδες να τα πάρουν και να τα διανείμουν μεταξύ τους. Η πιο προφανής και «δίκαιη» λύση που μπορεί να επιλέξουν οι μαθητές είναι 1 σοκολατάκι  ανά μαθητή. Δραστηριότητα 4: Ανακοινώνεται στους μαθητές ότι ο συνολικός αριθμός μαθητών στην τάξη (π.χ. 25 μαθητές) αντιπροσωπεύει τον συνολικό πληθυσμό στην γη (περίπου 7,5 δις εκατομμύρια ανθρώπους) και ότι τα 25 σοκολατάκια αντιπροσωπεύουν τον παγκόσμιο πλούτο (περίπου 75 τρις δολάρια). Τα στοιχεία είναι διαθέσιμα για προβολή στην τάξη στο εκπαιδευτικό εργαλείο «Διανομή Πλούτου». Επίσης ανακοινώνεται ότι κάθε ομάδα  αντιπροσωπεύει μία περιοχή του πλανήτη: Α ομάδα = Βόρεια Αμερική, Β ομάδα=Ευρώπη, Γ ομάδα=Νότια Αμερική, Δ ομάδα=Ασία και Ε ομάδα=Αφρική.  Και ότι ο συνολικός αριθμός μελών της ομάδας αντιστοιχεί ποσοστιαία στον πληθυσμό που ζει στην κάθε περιοχή. Οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν: Η κατανομή που πιθανότητα έχει γίνει (1 σοκολατάκι ανά μαθητή ή όποια διαφορετική έχει γίνει)  προσεγγίζει την πραγματικότητα; Πως λοιπόν θα μοιράσουν τα σοκολατάκια ώστε η κατανομή να προσεγγίζει την πραγματικότητα;  Οι μαθητές καλούνται να συζητήσουν και να αναδιανείμουν τα σοκολατάκια ώστε η κάθε περιοχή του πλανήτη να έχει τον πλούτο (σοκολατάκια) που τις αντιστοιχεί σήμερα στον πλανήτη. Δραστηριότητα 5: Ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει μέσα από το εκπαιδευτικό εργαλείο «Διανομή Πλούτου» το πώς κατανέμονται τα σοκολατάκια ανά ομάδα (πλούτος ανά περιοχή του πλανήτη) και οι μαθητές καλούνται να τα αναδιανείμουν τα σοκολατάκια ώστε η διανομή να προσεγγίζει την πραγματικότητα. Στην ιστοσελίδα που περιέχει το εκπαιδευτικό εργαλείο παρουσιάζονται γραφήματα καθώς και χάρτης της γης με χρήση animation ώστε οι μαθητές οπτικά να αντιληφθούν την ανισοκατανομή πλούτου. Σχολιασμός γραφημάτων. Για παράδειγμα σε 25 μαθητές προκύπτει η εξής διανομή: Α ομάδα: (Βόρεια Αμερική) σε 2 μέλη αντιστοιχούν 7 σοκολατάκια Β ομάδα: (Ευρώπη) σε 2 μέλη αντιστοιχούν 6 σοκολατάκια Γ ομάδα: (Νότια Αμερική) σε 1 μέλος αντιστοιχεί 1 σοκολατάκι Δ ομάδα: (Ασία) σε 16 μέλη αντιστοιχούν 10 σοκολατάκια Ε ομάδα: (Αφρική) σε 4 μέλη αντιστοιχούν 1 σοκολατάκι Δραστηριότητα 6: Οι μαθητές καλούνται να μοιράσουν τα σοκολατάκια ανά άτομο μέσα στις ομάδες τους. Δραστηριότητα 7: Παρουσίαση σύντομου βίντεο (1 λεπτό) από το κανάλι Euronews για έρευνα όπου αναφέρει ότι τεράστια ανισοκατανομή πλούτου. Βίντεo από Euronews Εναλλακτικά μπορεί να παρουσιαστεί εφόσον το επιτρέπει ο χρόνος βίντεο 11 λεπτών που παρουσιάζει τις μεγάλες αντιθέσεις των πλούσιων χωρών και των φτωχών καθώς και την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών φτωχών χωρών από τις πλούσιες χώρες: Βίντεο πλούσιες χώρες - φτωχοί λαοί  Γ. Φάση: Συμπεράσματα- Ανατροφοδότηση Δραστηριότητα 8: Αναστοχασμός στην ολομέλεια για την κατανομή «πλούτου». Ερωτήσεις που μπορούν να συζητηθούν στην ολομέλεια: Πως αισθάνεσθε για αυτήν την διανομή πλούτου;  Πως αισθάνονται οι ομάδες που έχουν λίγο «πλούτο» και μεγάλο «πληθυσμό»; Πως αισθάνονται οι ομάδες που έχουν μικρό «πληθυσμό» και πολύ «πλούτο»; Είναι «δίκαιη» η κατανομή κατά την γνώμη σας; Γιατί εσείς αρχικά χωρίς να ξέρετε τι αντιπροσωπεύουν οι ομάδες και τα σοκολατάκια αποφασίσετε μια άλλη διανομή; (πιθανότητα 1 σοκολατάκι ανά μαθητή;) Το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο γιατί προκαλεί αυτήν την διανομή σήμερα; Δραστηριότητα 9: Οι μαθητές απαντούν στο φύλλο:  «Φύλλο αξιολόγηση-ανατροφοδότηση(Δραστ.9)»